در گفت‌وگو با کارشناسان مطرح شد؛
نیاز به عزم ملی برای ایستادگی در برابر آفت جنگل‌های زاگرس
درختی بود کهن‌سال و سترگ، آن‌چنان‌که بچه‌های طبیعت‌گرد نامش را «افتو بلند» گذاشته بودند. هر‌کسی به دامنه کوه می‌رفت، بعید بود عکس از این درخت نگیرد؛ انگار کارت‌پستالی بود که جنگل سبز برای بازدیدکنندگان خود هدیه فرستاده بود. سایه خوبی داشت. در پاییز هم این سایه‌گستری خود را باوجود زاویه تابش نور خورشید داشت، ازبس‌که بالابلند بود و پر شاخه، هیچ‌کسی شناسنامه‌ای از او را نداشت ولی اگر آوند شماری می‌کردند سِن او هم‌سن پیرکوه زاگرس بود. سرانجام چه شد؟ سر و روی زردش خبر از درونش داشت، این درخت کهن از داخل خالی شده بود و دچار آفت و بیماری جوانه بلوط‌خوار بود که این‌روزها گریبان زاگرس را گرفته است. زاگرس میانی، شاهرگ طبیعی حیات فلات مرکزی ایران است. همین منطقه است که به‌واسطه جنگل‌های بلوط خود از بروز گردوخاک و پر شدن سدهای پایین‌دست و فرسایش خاک جلوگیری و به نگهداشت آب کمک می‌کند. درختان بلوط جنگل‌های زاگرس میانی اگر از دشمنی اره و تبر جان سالم به در ببرند، گرفتار بیماری‌ها و آفت‌هایی می‌شوند که آن‌ها را با دفتری از خزان زرد کوهساران حتی در گرمای تابستانی به خاک می‌سپارند. چرا بلوطستان زاگرس در چهارمحال‌وبختیاری از اهمیت بالایی برخوردار است؟ برای هر درختی که به مرگ طبیعی می‌میرد باید نگران بود، چون مرگ هر درخت علاوه‌بر کاهش میزان تولید اکسیژن، باعث فرسایش خاک و پرشدن دریاچه سدها و نفوذ‌نکردن آب به لایه‌های زیرزمین می‌شود؛ چون شیب زمین دراین‌استان از مناطق دیگر زاگرس بیشتر است. هم‌اکنون بیش از ۴۰درصد آب کشور از حوزه زاگرس تأمین می‌شود که خشکیدگی و زوال جنگل‌های بلوط یک عامل و تهدید برای تأمین آب شرب است.
رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع‌طبیعی چهارمحال‌وبختیاری می‌گوید: «حدود پنج‌میلیون‌هکتار از وسعت کشور را جنگل‌های زاگرس تشکیل می‌دهد که ساکنان زیادی از شمال غرب تا جنوب‌غرب کشور در حاشیه این اراضی زندگی می‌کنند و معیشت آن‌ها وابسته به جنگل و منابع‌طبیعی‌ست و با روش‌های سنتی از جمله دامداری و زراعت از این موهبت الهی استفاده می‌کنند». حسن جهانبازی ادامه می‌دهد: «حشرات به‌عنوان «فون» و گیاهان به‌عنوان «فلو» منطقه جنگلی به‌عنوان ساکنان اصلی یک اکوسیستم و جنگل هستند که فون (حشره) و فلور به‌هم وابسته است و با حذف هرکدام از آن‌ها تعادل برهم‌خورده و این‌امر باعث افزایش آفات و بیماری در اراضی جنگلی می‌شود». مهدی پژوهش؛ استاد دانشگاه شهرکرد می‌گوید: «در چندسال‌اخیر حکمرانی منابع‌طبیعی و جنگل‌ها به‌خوبی شکل نگرفته است و خشک‌شدن درختان بلوط از اوایل دهه ۸۰ آغاز شد و در دهه ۹۰ به اوج رسید و خشکیدگی جنگل‌های بلوط در سرتاسر زاگرس به‌دلیل دخالت انسان و برنامه‌ریزی‌ها نادرست بروز کرد». هومان خاکپور؛ فعال زیست‌محیطی می‌گوید: «طغیان آفات و بیماری در جنگل‌های زاگرس به‌عنوان یک تهدید و یکی از عوامل زوال جنگل است هرچند آفات به‌صورت طبیعی برای عرصه جنگلی مشکل‌زا نیستند و به‌عنوان یکی از اجزای اکوسیستم و مخلوقات ریز اکوسیستم جنگل و مرتع هستند و درصورتی‌که تعادل اکوسیستم بر هم بخورد و تعداد این آفات و حشرات بیشتر از دشمنان آن‌ها باشد و یا دشمن طبیعی این آفات حذف شده باشد، خطرزا هستند و باعث تخریب جنگل می‌شود». یعقوب ایرانمنش؛ مسئول بخش تحقیقات منابع‌طبیعی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی چهارمحال‌وبختیاری افزود: «بیماری زغالی بلوط، آفت جوانه‌وار بلوط، آفت چوب‌خوارها، پوست‌خوارها و جوانه‌خوارها به‌عنوان عامل ثانویه خسارت‌های خود را به جنگل وارد می‌کنند و هم‌اکنون حدود ۳۳هزارهکتار از مناطق جنگلی استان در پنج کانون اصلی درگیر خشکیدگی لکه‌ای، توده‌ای یا زوال اکوسیستم قرار گرفتند».
زاگرس در احاطه آفت
کارشناس گیاه‌پزشکی اداره‌کل منابع‌طبیعی و آبخیزداری چهارمحال‌وبختیاری بااشاره‌به‌اینکه آفات به یکی از اصلی‌ترین عاملان تخریب جنگل‌های زاگرس تبدیل شده است، افزود: «هم‌اکنون ۲۰هزارهکتار از سطح اراضی جنگلی استان درگیر آفت جوانه‌خوار و برگ‌خوار است». سید احمد موسوی افزود: «آفات در اکوسیستم به دودسته آفات اولیه و ثانویه تبدیل می‌شود که آفت برگ‌خوار، جوانه‌خوار آفت اولیه است و این آفات که تک‌نسلی هستند و یک‌بار‌در‌سال حاضر می‌شوند و به‌دلیل‌اینکه برگ‌خواری شدید دارند با حضور در یک منطقه درختان را عاری از برگ می‌کنند. با هجوم آفت جوانه‌خوار و برگ‌خوار بلوط و بی‌برگ‌شدن درختان به‌دلیل ناآگاهی برخی از جوامع محلی نسبت به اینکه این درختان ۶۰روز پس‌ازاینکه درگیر آفات شدند، برگ خواهند داد، اقدام به قطع درخت می‌کنند که این مسئله ضربه سنگینی به درختان وارد می‌کند». موسوی افزود: «باتوجه‌به‌اینکه مبارزه یکپارچه با این آفت انجام نمی‌شود و هرساله مشکلات و علت‌های جدید زمینه بروز و افزایش آفات را افزایش می‌دهد، جمعیت آفت جوانه خوار بلوط هرساله روبه‌افزایش است و کانون‌های جدید درگیر آفت می‌شود. انجام مبارزه یکپارچه در سطح جنگل‌های زاگرس یک راهکار و مبارزه با آفت است که باید در سراسر جنگل‌های زاگرس به‌صورت هوایی انجام شود».
عدم‌شناسایی ۸۰درصد آفات و بیماری‌ها در جنگل‌های زاگرس
کارشناس گیاه‌پزشکی اداره‌کل منابع‌طبیعی و آبخیزداری چهارمحال‌وبختیاری بابیان‌اینکه ۸۰درصد آفات و بیماری‌های جنگل‌های زاگرس تاکنون شناسایی نشده است، افزود: «انجام طرح‌های تحقیقاتی در حوزه مبارزه با آفات و سم‌شناسی در بخش جنگل یک ضرورت است تا آفات جدید شناسایی شوند و در آینده این آفات به آفت خطرناک و مضر برای جنگل تبدیل نشود و با بحران مواجه نشویم». موسوی بر شناسایی کانون‌های آلوده به آفات و انجام سم‌پاشی و محلول‌پاشی در این کانون‌ها تاکید کرد و گفت: «برای سم‌پاشی هرهکتار جنگل بیش از ۸۰۰هزارتومان اعتبار نیاز است که با اعتبار تخصیص‌داده‌شده، درصد کمی از کانون‌های آلوده استان محلول‌پاشی شده است. مبارزه با آفت جوانه‌خوار و احیای جنگل‌های زاگرس به عزم عمومی و ملی نیاز دارد. برخی حشرات مانند ملخ به‌صورت طبیعی در اکوسیستم جنگلی با جمعیت نرمال قرار دارند درصورتی‌که در برخی مناطق جنگلی که مردم کشت زیراشکوب جنگل دارند دشمن طبیعی این حشرات را ازبین رفته است و گونه خوش‌خوراک (مانند لوبیا و نخود) برای تغذیه این حشرات و ملخ‌ها کشت می‌کنند که این‌امر باعث افزایش جمیعت ملخ‌ها و حشرات شده است که حالت طغیانی پیدا می‌کنند».
عزم ملی برای ایستادگی در برابر آفت جنگل‌های زاگرس
مدیرکل منابع‌طبیعی و آبخیزداری چهارمحال‌وبختیاری بااشاره‌به مشاهده پروانه سفید بلوط خوار زاگرس در بخشی از اراضی جنگلی استان گفت: «مقابله با این آفت نیازمند عزم ملی در همه استان‌های زاگرسی‌ست». اصغر احمدی افزود: «هم‌اکنون پروانه سفید بلوط‌خوار در بخشی از جنگل‌های لردگان، خانمیرزا، کیار و اردل مشاهده شده است». وی، بابیان‌اینکه ۳۱۱هزارهکتار وسعت استان پوشش جنگلی‌ست، گفت: «۳۰هزارهکتار از جنگل‌های استان درگیر آفت جوانه خوار بلوط است که مقابله با این آفت نیازمند تخصیص اعتبار و عزم ملی، خرد جمعی بین مراکز دانشگاهی، تحقیقاتی، منابع‌طبیعی و محیط زیست است». احمدی بااشاره‌به‌اینکه عمر دیرزیستی درختان یکی از عوامل قهری آسیب‌پذیری درختان جنگلی بلوط درمقابل این بیماری‌ست، گفت: «این بیماری یک چرخه اکوسیستمی طبیعی دارد که انجام مطالعات و تحقیقات علمی دراین‌زمینه مهم است. به‌گفته وی؛ پارسال ۳۰۰هکتار از جنگلی استان با ۵۰۰میلیون‌تومان اعتبار محلول‌پاشی شده است. برای محلول‌پاشی کل مساحت جنگل‌های استان به بیش از ۱۰میلیاردتومان اعتبار نیاز است تا به‌وسیله بالگرد و هوایی در مناطق مختلف استان به‌خصوص مناطق سخت‌گذر محلول‌پاشی انجام شود».