راه‌های مقابله با سرزنش‌کردن دیگران
یکی از کارهای اشتباهی که بیشتر ما انجام می‌دهیم این‌است‌که وقتی زندگی سخت می‌شود، سریع انگشت اتهام را به‌سمت فرد دیگر نشانه می‌رویم. به‌گزارش چطور؛ سرزنش‌کردن الگویی نادرست است. این رفتار آسیب‌زا اوضاع را به‌هم می‌ریزد؛ روابطمان را دچار مشکل می‌کند و باعث اختلال در زندگی و کار ما می‌شود. در این مقاله روش‌های مقابله با آن‌را معرفی می‌کنیم.
نفس عمیق بکشید
وقتی اتفاقی می‌افتد که می‌دانید منجر به واکنش منفی و تدافعی شما خواهد شد، سعی کنید قبل‌ازاینکه واکنشی نشان دهید یا چیزی به کسی بگویید، چند نفس عمیق بکشید و احساستان را شناسایی کنید. با صرف همین چند لحظه می‌توانید هوشمندانه‌تر واکنش نشان دهید.
اشتباه خود را به‌چشم فرصتی برای یادگیری ببینید
هر اشتباهی که مرتکب می‌شویم به ما درس زندگی می‌آموزد و باعث رشدمان می‌شود، از اشتباهات کوچک گرفته تا اشتباهات بزرگ؛ بنابراین دفعه بعد که در چنین موقعیتی قرار گرفتید، به این فکر کنید که چه چیزهایی می‌توانید یاد بگیرید و با میل به سرزنش کردن دیگران برای انکار شکست‌هایتان مبارزه کنید.
خودآگاهی را تمرین کنید
اولین قدم برای توقف سرزنش، خودآگاهی‌ست؛ یعنی باید به افکار و احساسات خودآگاه‌تر شویم. اگر بتوانید دلایل اساسی سرزنش کردن دیگران را پیدا و آن‌را مهار کنید، دو مزیت اساسی کسب خواهید کرد: توجیه سرزنش دیگران برایتان بسیار دشوارتر خواهد بود؛ به بینش انتقادی دست خواهید یافت.
سرزنش‌کردن را با درک‌کردن جایگزین کنید
وقتی کسی را مقصر می‌دانیم و سرزنشش می‌کنیم؛ یعنی مسئولیتی فراتر از مسئولیت واقعی‌اش را به او نسبت می‌دهیم. وقتی هم که این سرزنش را درونی می‌کنیم، مسئولیتی بیش از آنچه باید را می‌پذیریم. رعایت اعتدال همیشه بهترین کار است؛ وقتی مسئولیت را درست بین خود و طرف مقابل تقسیم کنیم، به مسئولیت‌پذیری واقعی دست خواهید یافت. برای انجام این‌کار، باید انگیزه سرزنش کردن را با تعهد به درک جایگزین کنیم. دراین‌شرایط، پرسیدن سؤالات زیر از خودتان می‌تواند مفید باشد: چطور به این وضع دچار شدیم؟ چه اتفاقات، تصمیمات یا عواملی منجر به این اتفاق شدند؟ چه کس دیگری دراین‌وضعیت دخیل است؟ نقش و مسئولیت او چیست؟ دراین‌شرایط نقش و مسئولیت من چیست؟ درباره این‌وضعیت چه چیزی را نمی‌دانم؟ کدام عوامل خارجی (که تحت‌کنترل مستقیم کسی نیستند مثل آب‌وهوا و قوانین) دراین‌وضعیت نقش داشتند؟ برای درک بهتر شرایط چه سؤالاتی می‌توانم از خودم و طرف مقابل بپرسم؟ و ...
همدلی کنید
بهترین پادزهر سرزنش، همدلی‌ست. وقتی سؤالات بالا را با همدلی پاسخ می‌دهید، از منظرهای مختلف به موقعیت نگاه می‌کنید تا دلایل اصلی را درک کنید. به‌این‌ترتیب وضعیت را با دقت و انصاف بیشتری بررسی می‌کنید و دیدگاهتان خودمحورانه نخواهد بود. همدلی به شما کمک می‌کند درگیری‌ها و مشکلات را صادقانه‌تر بررسی کنید، به شما امکان می‌دهد به داده‌های مهمی دسترسی داشته باشید که در‌غیر‌این‌صورت نداشتید و مهم‌تر از همه، شما را از رفتارهای نادرستی مانند رنجش، خودپسندی و سرزنش دور می‌کند.
سهم خودتان را از رویداد منفی بپذیرید
هنگامی‌که اختیار همه متغیرهای یک موقعیت را به‌دست گرفتید، گام بعدی شناسایی سهم خودتان پذیرفتنش است. پس از پذیرش مسئولیت، باید دو کار انجام بدهید: اول؛ زبان سرزنش را با زبان تفاهم جایگزین کنید؛ وقتی آگاهانه زبان سرزنش را به زبان تفاهم تغییر می‌دهید، پویایی ایجاد می‌کنید که منجر به همکاری، هماهنگی و مسئولیت‌پذیری می‌شود. در‌نهایت این تغییر شرایط را بهتر می‌کند. دوم؛ نقش خود در موقعیت را بپذیرید. دلیل سرزنش‌کردن دیگران این‌است‌که می‌خواهیم از ناراحتی ناشی از مسئولیت‌پذیری جلوگیری کنیم. برای شکستن این الگو، باید آن ناراحتی را تحمل کنیم. تحمل آن ناراحتی بهایی‌ست که برای واکنش سالم می‌پردازیم و قطعاً ارزشش را دارد.
فاطمه زاهدی