اسدآباد؛ قطب دوم سفال در استان همدان
با فعالیت ۱۲ کارگاه میناکاری روی سفال در اسدآباد، این شهرستان بعد از لالجین دومین قطب تولید سفال در استان همدان است. از مهمترین محصولات صنایعدستی شهر همدان سفال میناکاری است که البته امروزه با علاقه مردم به این هنر در سراسر کشور تولید میشود به این طریق که کارگاههایی تأسیس شده که به آموزش آن میپردازند. کارهای زیبا روی ظروف سفالی برگرفته از هنر دست است که چشم هر بیننده با دیدنش خیره میشود و نکته مهم در مورد این محصول قابلاستفاده بودن آن است که در زندگی روزمره آن به کار میگیریم مثلاً برای سرو غذا، برای جاگلدانی و غیره استفاده میکنیم و هر خانوادهای با هر سطح درآمدی میتواند محصولات میناکاری شده را بخرد از دیگر کاربردهای این ظروف میناکاری شده بیشتر حالت تزئینی دارد ولی برای استفاده مصرفی نیز به کار میرود برای زیباسازی دکوراسیون منازل، دفتر کار، فروشگاهها کاربرد دارد و نسبت به ظروف لعابی ازنظر ظاهر زیباتر و شیکتر است و نیز قیمت آن نسبت به انواع خود مناسبتر است. شهرستان اسدآباد هم یکی از شهرهایی است که در سطح استان همدان به گفته رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی اسدآباد بعد از شهر لالجین معروف به شهر جهانی سفال درزمینهٔ میناکاری روی سفال حرف برای گفتن دارد و محصولات میناکاری روی سفال آن به سایر استانها و حتی سایر کشورها ازجمله کشورهای حوزه خلیجفارس صادر میشود. کامران اکبریشایگان؛ رئیس اداره میراثفرهنگی گردشگری و صنایعدستی شهرستان اسدآباد بااشارهبه فعالیت بیش از ۱۰۰ واحد مشاغل خانگی میناکاری روی سفال در شهرستان اسدآباد گفت: «درحالحاضر در کنار این تعداد واحد مشاغل خانگی حدود ۱۵ کارگاه میناکاری روی سفال نیز در شهرستان دارای فعالیت هستند که این تعداد کارگاه به طور میانگین برای ۳۰۰ نفر اشتغال به همراه داشته است». او باتأکیدبهاینکه شهرستان اسدآباد هم مستعد قطب تولید میناکاری شدن است، گفت: «اکثر کارگاههای درحال فعالیت دراینحوزه در بحث تسهیلات و سرمایهدرگردش و نیز بازاریابی و فروش دارای مشکل هستند که بهطورقطع حمایت از این هنرمندان از نقش مؤثری در شکوفایی هرچهبیشتر میناکاری روی سفال شهرستان درزمینه تبدیلشدن به یکی از قطبهای تولید این نوع از صنایعدستی چشمنواز برخوردار خواهد بود». اکبریشایگان بااشارهبهاینکه فروش نقاشی روی سفال شهرستان به استانهای دیگر از طریق کارگاههای فوق به شکل اینترنتی نیز انجام میگیرد، گفت: «اکنون دیگر محصولات تولیدی نقاشی روی سفال کارآموزان و کلاسهای صنایعدستی به این منظور نیز با بازاریابی این کارگاههای بزرگ به دیگر استانها برای فروش ارسال میشود که این امر حاکی از کیفیت کار و زیبایی و ظرافت کار هنرمندان این شهرستان در میناکاری و نقاشی روی سفال دارد». رئیس اداره میراثفرهنگی گردشگری و صنایعدستی اسدآباد بااشارهبهاینکه سفال خام هنر میناکاری و نقاشی روی سفال شهرستان از شهر لالجین تهیه میشودگفت: در تلاش هستیم با پیگیریهای لازم و با تسهیلات لازم بحث تولید سفال نیز در شهرستان اسدآباد انجام و رونق گیرد. اکبری شایگان در ادامه علی علیخانی را یکی از هنرمندان فعال عرصه میناکاری روی سفال شهرستان اسدآباد دانست و گفت: «این هنرمند خوش ذوق اکنون با فعالیت در این حوزه موفق شده با راه اندازی سه کارگاه برای ۳۵نفر از بانوان شهرستان در کنار مهارت آموزی و آموزش اشتغال ایجاد کند و اکنون حاصل هنر کارگاههای میناکاری روی سفال این هنرمند خوش ذوق علاوه بر سایر استانها در دیگر کشورها ازجمله قطر، دبی، عراق و کشورهای حوزه خلیج فارس نیز دوستداران خاص خود را داشته باشد». او گفت: «از سه کارگاه فعال ما بانوان هستند که فعالیت میکنند. من و یکی از دوستانم بهعنوان آقایان مجموعه کارهای دیگری چون کارهای کوره را بهعلت مشکل بودن اینکار برای بانوان انجام میدهیم». علیخانی بابیاناینکه کارهای ما بیشتر به صورت برونسپاری انجام میشود، گفت: «نیروهای کاری ما به صورت مشاغل خانگی کار را در منزل انجام داده و سپس به کارگاه تحویل میدهند تا بهاینترتیب بتوانند به دیگر کارهای زندگی خود نیز رسیدگی داشته باشند». این کارآفرین هنرمند اسدآبادی گفت: «در داخل کارگاه به اتفاق تعدادی از نیروها کار طراحی روی سفال را انجام میدهیم و سپس کار درب منزل به نیروهای همکاریکننده با مجموعه ما تحویل داده میشود و پس از آن که کار را در منزل انجام دادند و حاضر شد، از آنها تحویل میگیریم». علیخانی بابیاناینکه بعد از برندسازی محصولات کارگاه تولیدیمان بهنام سفال رضا نسبت به راهاندازی سایت اینترنتی برای فروش تولیداتمان اقدام کردیم و در زمان شیوع کرونا با اینترنتی شدن اکثریت خریدها فروش ما هم رونق دوچندانی گرفت گفت: «درحالحاضر قطعی اینترنت یکی از مهمترین مشکلات و دغدغه های فعلی کارگاه تولیدی ما شده است». این کارآفرین گفت: «معمولاً تورم مواد اولیه عادی بوده و مشکلی دررابطهبا تورم مواد اولیه نداریم و قاعدتاً با گرانی مواد اولیه محصولات ما نیز با قیمت بالاتری به فروش میرسد». علیخانی باتأکیدبهاینکه رئیس اداره میراثفرهنگی شهرستان تنها مدیر و مسئولیست که همواره در این شهرستان از هنرمندان حمایت لازم را داشته و این توجه وی به هنرمندان قابل تقدیر است، گفت: «هنرمندان و کارآفرینان از دیگر مسئولان شهرستان انتظار حمایت دارند، مدیر هر دستگاه و ادارهای کمترین کاری که در حمایت از هنرمندان شهرستان میتواند انجام دهد آن است که در برنامه و همایشهایی که قصد تقدیر دارند سفارشات خود را از صنایعدستی هنرمندان شهرستان تهیه و خریداری کنند».
شهرستان اسدآباد دارای ۱۶ کارگاه صنایعدستیست
علی مالمیر؛ مدیرکل میراثفرهنگی گردشگری و صنایعدستی استان همدان گفت: شهرستان اسدآباد دارای ۱۶ کارگاه صنایعدستیست که از این تعداد ۱۲ کارگاه صنایعدستی در حوزه میناکاری بر روی سفال فعالیت دارند. او با یادآوری اینکه در شهرستان اسدآباد بیش از ۲۵۰ کارگاه صنایعدستی خانگی فعالیت دارند که از این تعداد واحدهای صنایعدستی خانگی در رشتههای مختلف، بیش از ۱۰۰ واحد کارگاههای خانگی، میناکاری بر روی سفال را انجام میدهند، میناکاری را از جمله صنایعدستی موفق و مطرح در شهرستان اسدآباد برشمرد و گفت: «تولیدات میناکاری این شهرستان به سراسر استانهای کشور و حتی به برخی از کشورهای همسایه نیز برای فروش، صادر میشود». مدیر کل میراث فرهنگی گردشگری و صنایعدستی استان همدان گفت: «۵۰۰نفر از هنرمندان و فعالان صنایعدستی اسدآبادی در این شهرستان کارت شناسایی صنایعدستی دارند و درحالحاضر ۷۰نفر از فعالان و هنرمندان صنایعدستی بیمه تأمیناجتماعی و ۲۵۰نفر نیز مشمول بیمه روستایی و عشایری هستند. سفال (میناکاری)، تراش سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی، رودوزی و چرم از جمله صنایعدستی شهرستان اسدآباد بوده و علاوهبر ۱۲ کارگاه میناکاری در شهرستان، سه کارگاه تراش سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی و یک کارگاه ملیلهکاری در شهرستان فعال هستند و ۵۰۰نفر از هنرمندان اسدآبادی نیز به هنر نقاشی روی سفال اشتغال دارند».
صادرات بیش از ۳۸میلیوندلاری صنایعدستی همدان
مدیرکل میراثفرهنگی گردشگری و صنایعدستی استان همدان میزان صادرات رسمی و غیررسمی صنایعدستی استان همدان در سال گذشته را ۳۹میلیون دلار اعلام کرد و گفت: این صادرات به کشورهای عراق، آذربایجان، امارات، غنا و هلند رفته که اغلب محصولات صادراتی همدان را سفال و سرامیک لالجین تشکیل داده و مقدار اندکی را نیز زیورآلات سنتی و مبل و منبت ملایر شامل شده است. زهرا اسکندری که قریب به پنجسال است در حوزه میناکاری روی سفال در استان همدان فعالیت دارد او میگوید: «هماکنون با برخی از ارگانها دراینزمینه درحال فعالیت هستم». این هنرمند همدانی بابیاناینکه پیش از کرونا ۲۰نفر در کارگاه میناکاری ما مشغول به فعالیت بودند، گفت: «در حالحاضر سهنفر در این کارگاه مشغول فعالیت هستند». او بابیاناینکه مبتلا به بیماری ام. اس است، گفت: «مشکلات این بیماری مثل تاری دید، دوبینی، لرزش دست و مواردی از این دست، کار میناکاری روی سفال را به انجام رساندهام». اسکندری با تصریح بر اینکه فعالیتی که دارم هماکنون بیشتر با افراد مبتلا به بیماری خاص و ام. اس و افراد درگیر با مشکلات جسمی و ذهنیست، گفت: «برای فروش در این روزها با مشکلاتی روبهرو شدهایم، به ویژه اینکه افرادی که کارهای میناکاری ما را انجام میدهند، افراد خاصی هستند و خودشان نمیتوانند محصولات تولیدی را به فروش برسانند». او در ادامه صحبتهای خود گفت: «در استان همدان جای خاصی جهت بهفروشرساندن محصولات و صنایعدستی افراد با این ویژگیها وجود ندارد».