یکی از لوازم بسیار مهم در هنگام مطالعه یا کار مخصوصاً فعالیت‌های هنری، چراغ مطالعه است. دلیلش این‌است‌که این کارها به نورپردازی مناسب و مستقیم نیاز دارند. نور مهتابی بالای سرتان یا نوری که از پنجره به اتاق می‌تابد برای کارهایی که نیاز به تمرکز دارند مناسب نیستند. با خرید چراغ مطالعه می‌توانید روشنایی لازم برای میز کارتان را تأمین کنید؛ البته خرید چراغ مطالعه به این راحتی‌ها نیست و باید حتماً آن را مطابق اهداف و نیازهایتان خریداری کنید. اگر بی‌گدار به آب بزنید، فقط پولتان را دور ریخته‌اید. در این مطلب تمام نکات ضروری برای خرید چراغ مطالعه را گنجانده‌ایم که کار انتخاب آن را برایتان آسان می‌کند.
میزان نور مناسب
انتخاب یک چراغ مطالعه مناسب، قبل از هر چیزی به مقدار نور اتاق وابسته است. چنانچه تنها منبع نور در اتاق، چراغ مطالعه است؛ بایستی به سراغ گزینه‌هایی رفت که دارای روشنایی بیشتری هستند. ازسوی‌دیگر اگر میزان روشنایی اتاق مناسب و قابل‌قبول است، تنها خرید یک چراغ کوچک که دارای نور متمرکز باشد هم به‌سادگی می‌تواند نیاز‌های فرد را برطرف کند. باید به این نکته توجه داشت که اگر تفاوت زیادی میان روشنایی صفحات کتاب و محیط افراد وجود داشته باشد، منجر به خستگی چشم‌ها خواهد شد.
رنگ نور
برای چراغ مطالعه نور سفید مناسب نیست؛ بهترین نور جهت استفاده در چراغ‌های مطالعه نور زرد است. در کل می‌توان گفت استفاده از نورهای سفید و لامپ‌های کم‌مصرف در فاصله نزدیک به‌این‌علت که دارای مقداری اشعه فرابنفش است، موجب آسیب به عدسی چشم می‌گردد. جهت محافظت از چشم‌ها در مقابل اشعه مضر نورهای سفید و لامپ‌های کم‌مصرف بایستی فاصله حدود سه متر رعایت شود و فرد به‌طور مستقیم در زیر آن‌ها قرار نگیرد؛ به همین علت افراد به هنگام استفاده از چراغ مطالعه، باید توجه داشته باشند که نباید نور چراغ از نوع نور سفید باشد.
بلندی ساق چراغ مطالعه
معمولاً چراغ‌های مطالعه ساق دارند. بایستی توجه داشت که بلندی چراغ مطالعه با محیطی که فرد قصد درس خواندن و مطالعه کردن در آن را دارد، متناسب باشد. معمولاً هرچقدر چراغ مطالعه دارای ساق بلند‌تری باشد، موجب انتقال نور به محیط بیشتری شده، درنتیجه از شدت و تمرکز نور روی کتاب کاسته می‌شود. ولی در چراغ‌های مطالعه با ساق کوتاه، تمرکز نوردهی بر روی سطح کمتری است اما این احتمال وجود دارد که چشم در زمان مطالعه طولانی و حتی کوتاه‌مدت اذیت شده و آب‌ریزش شروع شود و موجب ایجاد حساسیت گردد.
انتخاب لامپ
بعدازاینکه میزان روشنایی و چراغ مطالعه مناسب انتخاب شد، حال زمان آن فرارسیده که مناسب‌ترین لامپ را هم انتخاب کرد. امروزه لامپ‌های بسیاری در بازار موجود هستند که هرکدام دارای ویژگی‌های گوناگونی هستند؛ هرچند سه دسته: لامپ‌های فلورسنت، رشته‌ای و ال ای دی همچنان در محیط‌های خانگی جزو محبوب‌ترین انتخاب‌ها هستند. لامپ فلورسنت که در ایران به لامپ‌های کم‌مصرف معروف هستند به این دلیل که دارای مصرف انرژی پایین و نور سفید هستند، محبوبیت فراوانی دارند؛ گرچه لامپ‌های فلورسنت برای مطالعه طولانی‌مدت انتخاب مناسبی محسوب نمی‌شوند. این لامپ‌ها به‌علت وجود نوسانات ولتاژ، به‌طور مداوم خاموش و روشن می‌شوند. هرچند این خاموش و روشن‌شدن را نمی‌توان با چشم عادی مشاهده کرد، اما در طولانی‌مدت خستگی چشم و حتی سردرد را به‌همراه دارد. لامپ رشته‌ای ازجمله بهترین انتخاب‌ها جهت جلوگیری از خستگی چشم، استفاده از لامپ‌های سنتی است. این لامپ‌ها برای روشنایی از گرم‌کردن رشته‌ای در داخل خود استفاده می‌نمایند که نوری ثابت و گرم در محیط منتشر می‌کنند. این نور جهت مطالعه بسیار مناسب است. لامپ ال ای دی نیز در‌مقایسه‌با سایر لامپ‌های بیان‌شده، قابلیت انتشار روشن‌ترین نور سفید را دارند و نحوه توزیع نور آن‌ها خیلی شبیه به نور طبیعی روز است. این دو ویژگی، موجب ساده‌تر‌شدن مطالعه و تشخیص کلمات زیر نور ال ای دی می‌شود؛ این احتمال وجود دارد که روشنی این چراغ‌ها در هنگام مطالعه صفحات گلاسه موجب اذیت‌شدن چشم‌ها شود.
نکات مهم
1- باید ارتفاع و پهنای میزتحریر را قبل از خرید چراغ مطالعه اندازه بگیرید؛ سپس ارتفاع پایه چراغ را باتوجه‌به پهنای میز انتخاب نمایید. به‌طور مثال، برای میزهای با وسعت کم، چراغ‌های پایه کوتاه مناسب می‌باشند. بلندتر بودن ارتفاع پایه چراغ موجب می‌شود تا محیط بیشتری را روشن کند.
2- باید دقت کرد که نور چراغ در زمان نشستن روی صندلی تا روی شانه‌ها بیاید، یعنی بایستی قسمت انتهایی حباب و پارچه چراغ در امتداد خط گونه قرار بگیرد تا نوری که از آن منتشر می‌شود، باعث اذیت شدن چشم نشود؛ بنابراین نور هنگام مطالعه کاملاً بر روی کتاب پخش می‌گردد.
3- برای مفید بودن روشنایی چراغ‌های مطالعه، باید فاصله آن‌ها از منبع محیط کاری حدوداً 17سانتی‌متر باشد.
4- برای اینکه لامپ چراغ از زیر آن مشخص نباشد؛ حتماً ارتفاع و ابعاد کلاهک چراغ مطالعه را قبل از خرید اندازه بگیرید. در‌صورتی‌که لامپ از زیر کلاهک پارچه‌ای چراغ مشخص باشد نور به‌خوبی به اطراف نمی‌تابد، همچنین سایه خود لامپ نیز معلوم می‌شود. خلق کمترین سایه‌ها هنگام مطالعه ازجمله اصول نورپردازی است؛ زیرا ایجاد سایه‌ها خستگی چشم‌ها را به دنبال دارد.
5- به هنگام خرید چراغ مطالعه برای کودکان و نوجوانان می‌توان از مدل‌های فانتزی که دارای رنگ‌های شاد هستند، استفاده کرد.
6- برای اینکه فضای اتاق زيباتر شود، بهتر است چراغی انتخاب کرد که رنگ پايه و حباب آن با رنگ زمينه اتاق و مبلمان اتاق هماهنگ باشد. امروزه چراغ‌های مطالعه موجود در بازار دارای ابعاد مختلف و طرح و رنگ‌های گوناگون هستند، درنتیجه می‌توان اين چراغ‌ها را با هر نوع فضایی به‌سادگی هماهنگ و ست کرد.
7- بهتر است برای مطالعه‌های طولانی‌مدت، نور زرد مورداستفاده قرار گیرد، زیرا نور زرد در مقایسه با نور سفيد موجب خستگی کمتری می‌شود.
8- کارشناسان و جراحان بيماری‌های چشم توصيه کرده‌اند که اگر نور به‌طور مستقيم بر روی کتاب تابانده نشود، بهتر است. ازاین‌رو تأکيد شده است که محل قرارگیری چراغ مطالعه در سمت دست غير غالب باشد، به این معنی که در راست‌دست‌ها چراغ مطالعه در سمت چپ آن‌ها و در چپ‌دست‌ها در سمت راستشان قرار گيرد.
9- اگر به مطالعه و نشستن در پشت ميز عادت داريد، بهتراست چراغ مطالعه روميزی تهیه نمایید. این نوع چراغ مطالعه، قادر به تأمين روشنايی ويژه‌ای است که برای چشم مطلوب است. حلقه پخش‌کننده موجود در بالای منبع نور، از آزاردهنده شدن نور جلوگیری می‌کند. حباب چراغ در اين روش بایستی طوری انتخاب شود که پهنای آن، تمام سطح ميز مطالعه را روشن نماید.
10- اگر به مطالعه‌کردن در حالت خوابيده عادت داريد، خرید چراغ‌های پايه‌دار کوتاه برای کنار تختخوابتان بهترین گزینه خواهد بود. اين چراغ‌ها با ارتفاع 100 تا 110سانتی‌متر از زمين در حالت نشسته بايد هم‌تراز با شانه‌های شما باشند. طریقه قرارگیری چراغ‌های پايه‌دار بلند بايد به‌گونه‌ای باشد که حدود 38سانتی‌متر بالاتر از شما و 50سانتی‌متر از مرکز کتابی که مشغول خواندن آن هستيد، عقب‌تر باشند.