باکتریها میتوانند پلاستیک را هضم کنند!
محققان «مؤسسه سلطنتی تحقیقات دریایی هلند» در مطالعه جدیدشان اظهار کردند که باکتریها میتوانند پلاستیک را خورده و هضم کنند. بهگزارش ایسنا؛ پلاستیکها بهدلیل سهولت مصرف و قیمت پایین، محصولاتی هستند که در مقیاس انبوه در دنیای امروز مصرف میشوند؛ اما افزایش روزافزون میزان تولیدات پلاستیکی، محیطزیست را در خطر بزرگی قرار میدهد. نتایج یک مطالعه جدید که توسط دانشمندان موسسه سلطنتی تحقیقات دریایی هلند (NIOZ) انجام شده، حاکیازآناستکه باکتریها میتوانند پلاستیک را تجزیه و هضم کنند. این مطالعه بهتازگی در مجله «Marine Pollution Bulletin» منتشر شده است. این مطالعه که توسط «مایکی گودیران»؛ دانشجوی مقطع دکترا در مؤسسه سلطنتی تحقیقات دریایی هلند انجام شد، بر روی باکتری «Rhodococcus ruber» تمرکز داشت. باکتری «Rhodococcus ruber» در زیستگاههای مختلف یافت میشود و میتواند محیطهای استرسزا را تحمل کند. همچنین شناخته شده است که باکتری «Rhodococcus ruber» یک زیست لایه(Biofilm) روی پلاستیک موجود در طبیعت تشکیل میدهد. زیست لایه(Biofilm) اجتماعی از سلولهای میکروارگانیسمی است که به یک سطح متصل شدهاند و توسط مواد پلیمری خارج سلولی پوشیده شدهاند. گاهی زیست لایه را میتوان بهعنوان یک استراتژی دانست که بعضی از میکروارگانیسمها از آن استفاده میکنند تا بتوانند خود را از اثرات و نیروهای زیانباری که در محیط طبیعی و بدن میزبان است، حفظ کنند و اینگونه شانس بقای خود را افزایش دهند. زیست لایه توسط گروههای مختلفی از باکتریها ساخته میشود و در پزشکی و صنعت از اهمیت بالایی برخوردارند. در آزمایش گودریان از نوعی پلاستیک ساختهشده برای حمل شکل خاصی از کربن یعنی «کربن ۱۳»(۱۳C) استفاده کرد. در آزمایشگاه، گودریان پلاستیک را در یک بطری آب (پس از تصفیه با لامپ فرابنفش) به باکتری «Rhodococcus ruber» داد او افزود: «این اولین باریست که به این روش ثابت میکنیم که باکتریها درواقع پلاستیک را به کربن دیاکسید و سایر مولکولها هضم میکنند. قبلاً مشخص بود که باکتری «Rhodococcus ruber» میتواند زیست لایه را روی پلاستیک در طبیعت ایجاد کند؛ همچنین اندازهگیری شده بود که پلاستیک زیر آن زیست لایه ناپدید میشود. اما اکنون ما واقعاً نشان دادهایم که باکتریها درواقع پلاستیک را هضم میکنند». گودریان محاسبه کرد که باکتری «Rhodococcus ruber» میتواند هرسال یک درصد از پلاستیک را تجزیه کند. این محقق در ادامه اشاره کرد که هضم میکروبی راهحل کاملی برای مسئله آلودگی پلاستیکی در اقیانوسها نیست اما میتواند بخشی از راهحل باشد. همچنین میتواند پاسخی به این موضوع بدهد که چرا اینهمه پلاستیک در اقیانوس مفقود شده است. این آزمایشها عمدتاً یک نمونه اثبات مفهوم هستند. اگر سعی کنید همه زبالهها را ردیابی کنید، مقدار زیادی پلاستیک در همان حین از بین میرود. هضم توسط باکتریها احتمالاً میتواند بخشی از علت این امر باشد. اثبات مفهوم نمونهایست که صرفاً برای اثبات وجود یا امکانپذیری چیزی آورده میشود. مطالعه اثبات مفهوم باید با آزمایشهایی دنبال شود که آزمایش کنند آیا باکتریهای موجود در مناطق دیگر نیز ممکن است پلاستیک را بخورند یا هضم کنند. برای این منظور، گودریان آزمایشهایی را با آب واقعی دریا و رسوب بهدستآمده از کف دریای وادن انجام داده است. اولین نتایج نشان میدهد که پلاستیک ممکن است در طبیعت نیز تخریب شود. گودریان گفت: «یک دانشجوی جدید دکترا باید این کار را ادامه دهد. درنهایت امیدواریم که محاسبه کنیم چه مقدار پلاستیک در اقیانوسها توسط باکتریها تجزیه میشود. اما پیشگیری بسیار بهتر از پاکسازیست و فقط ما انسانها میتوانیم این کار را انجام دهیم. بهطور میانگین تجزیه ضایعات پلاستیکی رهاشده در محیطزیست ۳۵۰سال طول میکشد که بسته به نوع پلاستیک میتواند تا چندقرن بهطول بینجامد».