«رنج برنج»؛ بررسی مشکلات شالی‌کاران
برنج، همچنان آواره انبارها است
فصل شالی‌کاری در دشت‌های مازندران از سر گرفته شد و شالی‌کاران بی‌رمق‌تر از سال‌های قبل به شالیزارها پاگذاشتند چراکه وعده‌های پارسال امسال سراب بود.
آرام‌آرام شخم و شیار و آب تخت‌کردن مزارع کشاورزی در مازندران شروع شد تا فصل جدیدی از کشت و کار در زمین‌های مازندران ثبت شود. پارسال کشاورزان مازندران براساس وعده‌ووعیدهای مسئولان بیش از سال قبل‌تر به تولید برنج پرداختند. پارسال کشاورزان به میدان آمدند اما متولیان و مسئولان امر دست‌آخر پا پس کشیدند و کام شیرین تولید را به کام شالی‌کاران تلخ کردند. براساس وعده‌های داده درصد قابل‌توجهی از کشاورزان اقدام به کشت ارقام پرمحصول کرده بودند و قرار بود در قالب کشت قراردادی از آنان خریداری شود. عدم تحقق وعده‌ها از یک‌سو و پایین بودن قیمت خرید و از همه مهم‌تر واردات بی‌رویه، شیرینی تولید خوب و بابرکت را در کام کشاورزان تلخ کرد و نرخ برنج خارجی در بازارها کمتر از محصول مرغوب شالی‌کاران شده است. باآنکه فصل جدید شالی‌کاری شروع شده، همچنان بخشی از محصول و دسترنج سال گذشته کشاورزان در انبارها و شالی‌کوبی‌ها مانده است و برخی نیز با ضرر و زیان مجبور شدند محصول را به فروش برسانند تا طلب بانک‌ها و هزینه‌های ناشی از تولید را بپردازند.
خستگی پارسال کشاورزان به در نشد
محمد جعفری؛ کشاورز مازندرانی که طی روزهای گذشته با بی‌رغبتی به زمین شالی‌کاری پا گذاشت تا آن را برای کشت در سال جدید آماده کند، می‌گوید: «هنوز خستگی فصل شالی‌کاری قبل بر تن شالی‌کاران و کشاورزان مانده است و برخی از آن‌ها محصولشان را نفروختند». وی بابیاناینکه فصل قبلی به‌رغم آن تولید محصول خوب بود و کشاورزان با تشویق متولیان کشت ارقام پرمحصول را در دستور کار قرار داده بودند، ادامه داد: «همان‌هایی که دیروز شعار و وعده حمایت می‌دادند امروز سراغی از کشاورزان نمی‌گیرند». وی باعنوان‌اینکه سال‌به‌سال از سطح شالیزارها کاسته می‌شود، ادامه داد: «وقتی قیمت برنج خارجی در بازار کمتر از برنج پرمحصول باشد کشاورز چاره‌ای جز فروش مزرعه و زمین ندارد». تراکتورها و ادوات کشاورزی نفس چاق می‌کنند تا فصل جدید را در شالیزارهایی که از خواب زمستانه بیدار می‌شوند، آغاز کنند. بهمن اسدی مالک تراکتور و کشاورز بابیاناینکه سوخت موردنیاز برای ادوات کشاورزی نداریم، می‌گوید: مجبوریم سوخت را از کامیون‌داران که در جایگاه‌ها سوخت‌گیری می‌کنند با نرخ آزاد تهیه کنیم. وی ادامه داد: «همچنین کشاورزان برای تأمین برق چاه‌های کشاورزی نیز با هزار و یک مانع روبرو هستند و این مسئله سبب می‌شود که کشاورز چاره‌ای جز رها کردن کار کشاورزی نداشته باشد». واردات بی‌رویه و بی‌ضابطه برنج طی سال‌های اخیر ازجمله امسال اثرش را در حوزه کشاورزی و شالیزاری در مازندران برجای خواهد گذاشت و کارشناسان نسبت به این مسئله هشدار داده‌اند. منصورعلی زارعی؛ عضو کمیسیون کشاورزی و منابع‌طبیعی مجلس با‌انتقاد‌از واردات بی‌رویه برنج گفت: «میزان واردات برنج در سال جاری بیش از یک‌میلیون تن است و این مسئله بر فرایند تولید ضربه می‌زند». وی بابیاناینکه بیش از صدها‌هزار‌تن برنج پرمحصول در انبارها و کارخانه‌ها مانده است، افزود: «از دولت خواستیم تا تکلیف برنج و مرکبات استان را روشن کند». وی با اظهار اینکه در شورای قیمت‌گذاری، نرخ‌ها مشخص است، نسبت به پایین بودن قیمت محصولات کشاورزی نظیر برنج داخلی گلایه کرد و گفت: «اثر این ناهماهنگی را در آینده در حوزه کشاورزی خواهیم دید».
۵۰۰هزار‌تن برنج در انبار است و ۱.۳میلیون‌تن واردات شد
زارعی از وزارت جهاد کشاورزی به‌دلیل عمل نکردن به وعده‌ها در قبال کشاورزان گلایه کرد و گفت: «در حالی بیش از ۵۰۰هزار‌تن برنج در انبارها مانده؛ اما بیش از یک‌میلیون و ۳۰۰هزار‌تن برنج وارد شده و کنترل دقیقی در واردات برنج انجام نشده است». حال‌وروز کشاورزان و شالی‌کاران در آستانه فصل جدید شالی‌کاری همانند محصول تولیدی و دسترنج آن‌ها خوش نیست و سبز شدن ویلا و ساختمان‌های بلوکی در مزارع نتیجه بی‌مهری‌های برنامه‌ریزی به حوزه کشاورزی‌ست. حسن عنایتی؛ رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران با‌اظهار‌اینکه فصل کشت و شالی‌کاری در استان شروع شده و کشاورزان مشغول آماده‌سازی مزارع هستند، تجارت و بازرگانی برنج را نیازمند بروز رسانی و سازگاری با شرایط بازار و تجارت جهانی دانست و گفت: «باید اصلاح ساختارها و برندسازی در حوزه بازار برنج صورت گیرد». وی بابیاناینکه واردات برنج بیش از نیازها صورت گرفته است، افزود: «در سال زراعی جدید پیش‌بینی کشت در سطح ۲۱۵هزار‌هکتار شالیزار را داریم؛ اما به‌دلیل محدودیت منابع آبی احتمال کاهش سطح وجود دارد». وی از کشاورزان خواست تا با شخم و شیار و آب تخت کردن مزارع در مدیریت منابع آبی موردنیاز برای فصل شالی‌کاری برنامه‌ریزی کنند. مازندران سالانه بیش از ۴۰درصد برنج موردنیاز کشور را تأمین می‌کند و چرخه معیوب بازرگانی و تجارت هرسال مشکلاتی را برای شالی‌کاران ایجاد می‌کند. در آستانه فصل کشت شالی نرخ برنج در بازارهای مازندران بین ۹۰ تا ۱۱۰هزار‌تومان در نوسان است و با این شالی‌کاران خریداری برای محصول انبارشده خود ندارند.