بودن یا نبودن موزه تاریخی بابل!
۲۶سال از راه‌اندازی اولین موزه تاریخ مازندران در بابل می‌گذارد و طی این‌مدت ریالی نیز بابت اجاره‌بها ازسوی میراث‌فرهنگی به مالک اصلی ساختمان و عرصه آن یعنی حوزه علمیه و مدرسه دینی پرداخت نشده است. دریافت حکم تخلیه برای اولین موزه تاریخی مازندران در بابل رعشه بر پیکر میراث تاریخی استان انداخته و کوتاهی و سهل‌انگاری میراث‌فرهنگی و شهرداری سبب شد تا حکم پلمب این موزه صادر شود. ساختمان موزه تاریخی بابل در عرصه‌هایی احداث شد که مالکیت آن طبق وقف‌نامه‌ها و اسناد موجود به حوزه و مدرسه علمیه قادریه بابل برمی‌گردد، اگرچه میراث مدعی است ساختمان را از شهرداری گرفت اما این همه واقعیت نیست. عرصه این موزه تاریخی قدمتی ۴۰۰ساله دارد و از زمان صفویه در آن مدرسه علوم دینی احداث شده بود اما توسط عمال رضاشاه ملعون پهلوی، این مدرسه دینی تخریب و به‌جای‌آن شهرداری و یا بلدیه احداث می‌شود. از سال ۷۶ نسبت به راه‌اندازی موزه تاریخی در ساختمان میراثی بابل اقدام می‌شود و به‌رغم گذشت حدود سه‌دهه، شهرداری و میراث‌فرهنگی تاکنون ریالی اجاره‌بها پرداخت نکرده‌اند و این‌مسئله منجر به دریافت حکم تخلیه و پلمب می‌شود. صادق برزگر مدیرکل میراث‌فرهنگی مازندران بابیان‌اینکه موزه جابجا نمی‌شود، می‌گوید: طبق تفاهم‌نامه بین میراث‌فرهنگی و شهرداری ساختمان شهرداری که مربوط به زمان پهلوی اول بود با کاربری فرهنگی به این اداره برای ایجاد موزه واگذار شده بود و در سال ۷۶ مجدد بازسازی و تبدیل به موزه شد. وی بابیان‌اینکه حوزه علمیه بابل طبق وقف‌نامه‌های موجود مدعی شد که این گنجینه در عرصه مدرسه علوم دینی احداث شده است این درحالی‌که این مدرسه در دوره رضاشاه کاملاً تخریب و ساختمان بلدیه جایگزین آن شده بود. وی بابیان‌اینکه حوزه علمیه خواستار پرداخت اجاره‌بها شده بود، تصریح کرد: این اجاره به‌مدت ۱۰سال پرداخت نشده است و سرانجام فروردین‌ماه امسال حکم تخلیه و پلمب این ساختمان صادر می‌شود. موزه تاریخی بابل در تاریخ ۸ مرداد ۱۳۵۴ به‌شماره ۱۵۲۶ در فهرست آثار ملی کشور به‌ثبت رسیده است و به‌عنوان موزه تاریخی میزبان دوستداران فرهنگ‌وهنر و گردشگران است. درعین‌حال حجت‌الاسلام عبدالعلی اکبرپور رئیس اسبق مرکز مدیریت حوزه علمیه بابل نیز بااظهاراینکه پیشینه وقف عرصه‌ای که ساختمان موزه بابل در آن واقع شده است، به ۴۰۰سال‌پیش و به دوره صفویه برمی‌گردد، یادآور شد: رضاخان ملعون برای مبارزه با شجره طیبه شیعه اقدام به تخریب مدرسه علوم دینی می‌کند و به‌جای‌آن شهرداری و بلدیه ایجاد می‌شود. وی بااظهاراینکه اسناد و مدارک و وقف‌نامه به‌نام حوزه وجود دارد، افزود: متأسفانه میراث‌فرهنگی و شهرداری تاکنون از پرداخت اجاره به حوزه علمیه خودداری کرده‌اند و بهانه می‌آوردند که توان پرداخت آن‌را ندارند. به‌گفته اکبرپور متأسفانه در بازه‌ای نیز مالکیت و وقفیت حوزه نیز به‌رسمیت شناخته نشد و درنهایت تصمیم گرفتیم برای اثبات حقوق ازطریق مراجع قضائی اقدام کنیم و سرانجام موفق به دریافت حکم تخلیه موزه بابل شده است. رئیس اسبق مرکز مدیریت حوزه علمیه بابل یادآور شد: یکی از نقشه‌های رضاشاه برای مقابله با مرجعیت شیعه این‌بودکه مدارس علوم دینی را تخریب کند درحالی‌که موزه بابل به‌نام مدرسه قادریه بود و این مدرسه قدیمی‌ترین حوزه علمیه شهرستان بوده است. وی باعنوان‌اینکه طی سال‌های گذشته هیچ‌گاه تقاضای تخلیه نداشتیم و همواره تقاضای اجاره می‌کردیم، افزود: ولی میراث‌فرهنگی و شهرداری زیر بار نمی‌رفت و درنهایت برای دریافت حقوق مجبور شدیم که ازطریق قضائی اقدام کنیم. اسناد و مدارک موجود در اداره وقف بابل نیز بر وقفیت عرصه‌هایی که موزه بابل در آن احداث شده است، تأکید می‌کند. حسن برزگر رئیس اداره اوقاف و امور خیریه بابل نیز بااظهاراینکه ساختمان گنجینه کنونی در اداره ثبت و اسناد به‌نام ساختمان قادریه ثبت شده، از موقوفات شخصی عبدالقادر زرگر بوده است که ملک شخصی خویش را وقف کرده بود تا مدرسه علمیه‌ای به‌نام مدرسه قادریه در دوران قاجار دراین‌شهرستان بنا نهاد. وی افزود: همچنین موقوفات زیادی ازجمله زمین‌های کشاورزی و دکان‌های زیادی را برای اداره این‌حوزه علمیه وقف مدرسه کرده است تا عوایدش را صرف اساتید، طلاب و امورات جاری این مدرسه کند. برزگر افزود: متأسفانه در دوران پهلوی به‌دستور شخص شاه مدرسه علمیه تخریب و کلنگ احداث ساختمان بلدیه بارفروش در فرودین سال ۱۳۰۸ با حضور ولیعهد (محمدرضا پهلوی) بر زمین زده شد و ساختمان حوزه علمیه تبدیل به ساختمان بلدیه شد که این خلاف وقف بوده است. وی تصریح کرد: بعدازانقلاب اسلامی با احکام صادره‌ای قانونی، ساختمان بلدیه در سال ۱۳۷۴ ازسوی شهرداری تخلیه شد و این‌مکان در تصرف میراث‌فرهنگی قرار گرفت و طبق توافق مقرر شد که اجاره موقوفات آن ازسوی میراث‌فرهنگی به حوزه علمیه پرداخت شود اما بعد از چندسال اجاره این موقوفات پرداخت نشد و باعث شد تا با پیگیری‌های صورت‌گرفته ازسوی حوزه علمیه و با طرح شکایت در دادگاه موفق به اثبات مالکیت شود و در سال ۱۳۹۶ حکم تخلیه این بنا توسط دادگاه صادر شده بود. موزه بابل تنها موزه مردم‌شناسی در بابل محسوب می‌شود که در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است و پلمب آن نگرانی‌هایی را برای دوستداران فرهنگ‌وهنر ایجاد کرده است./ مهر