کاهش هزینه کارگران با مسکن استیجاری
مسکن یکی از دغدغههای اساسی خانوارهای کارگری بهشمار میرود و بیش از ۵۰ درصد دریافتی کارگران را هزینه مسکن و اجارهبها بهخود اختصاص میدهد. مجید انتظاری در ایسنا نوشت: برنامه مسکن استیجاری بعد از گذشت دههها از طرح آن احتمالاً قرار است وارد فاز اجرایی شود؛ وزیر راه در خبر جدیدی اعلام کرده تملک واحدهای مسکونی برای واگذاری به مستأجران آغاز شده و قصد داریم تا پایان سال ۱۰ هزار واحد مسکونی استیجاری را خریداری کنیم و دراختیار متقاضیان قرار دهیم. برنامه مسکن استیجاری در ایران طی دهههای اخیر هرازگاه مطرح شده اما هیچگاه به سرانجام نرسیده است. از سال ۱۳۹۷ نیز اینطرح در محافل دولتی و کارشناسی بر سر زبانها افتاد اما بهدلایلی همچون کمبود منابع، عدمتمایل بخش خصوصی برای ورود به اینعرصه و نبود یک سازوکار مشخص نتیجه لازم را دربرنداشته. با تشکیل دولت چهاردهم باردیگر موضوع اجارهداری حرفهای و مسکن استیجاری مطرح شد. فرزانه صادق (وزیر راهوشهرسازی) اردیبهشت امسال باتأکیدبر تنوع در ساختوسازهای بخش مسکن، از برنامه دولت برای تنظیمگری در بازار اجاره خبر داد و گفت: مسکن استیجاری در دستورکار قرار گرفته و بخشی از اراضی موردنیاز برای ایننوع از مسکن توسط دولت تأمین میشود و با اولویت دراختیار زوجهای جوان قرار خواهد گرفت. وزارت راهوشهرسازی با محوریت معاونت مسکن و ساختمان دراینزمینه همکاریهای بینالمللی را برای استفاده از تجارب دیگر کشورها در بحث مسکن استیجاری آغاز کرده. دراینراستا اوایل شهریور امسال نشست مشترک مسئولان وزارت راهوشهرسازی ایران و کرهجنوبی برای بررسی تجربه کشور کرهجنوبی در حوزه اجارهداری حرفهای و تأمین مسکن استیجاری با اولویت دهکهای کمدرآمد در محل وزارت راهوشهرسازی برگزار شد. اواخر شهریور ۱۴۰۴ نیز جزئیات عرضه مسکن استیجاری با دو مدل «تأمین واحدهای مسکونی آماده» و «ساخت مسکن استیجاری» برای زوجهای جوان که طی پنجسالاخیر ازدواج کردهاند، با حضور وزیر راهوشهرسازی بهتصویب رسید. حبیبالله طاهرخانی (معاون مسکن و ساختمان وزیر راهوشهرسازی) باتأکیدبر اهمیت تأمین مسکن استیجاری برای پاسخ به نیاز طیفی از متقاضیان مسکن، اعلام کرد: دستورالعمل ماده ۶ بسته مدیریت بازار اجاره مسکن، با هدف تأمین مسکن استیجاری برای زوجهای جوان که حداکثر طی ۵ سالاخیر ازدواج کردهاند، تهیه شده است. در قالب این دستورالعمل بهدنبالآن هستیم تا فرآیند راهاندازی بازار استیجاری عمومی مسکن تسهیل شود. بهگفته حبیبالله طاهرخانی؛ تأمین مسکن اجارهای در قالب سیاست استیجاری عمومی، با دو مدل «تأمین واحدهای مسکونی آماده» و «ساخت مسکن استیجاری» بااستفادهاز منابع داخلی وزارت راهوشهرسازی، بهمنظور عرضه به بازار اجاره با محوریت زوجهای جوان که حداکثر طی ۵ سالاخیر ازدواج کردهاند، دنبال میشود. بهتازگی نیز فرزانه صادق (وزیر راهوشهرسازی) در گفتوگوی ویژه خبری اعلام کرد: تمام تلاش ما ایناستکه تا پایان سال بتوانیم حداقل ۱۰ هزار واحد استیجاری را دراختیار مردم، خصوصاً زوجهای جوان، قرار دهیم. درحالحاضر خرید این واحدها آغاز شده و امیدواریم تا پایان سال به هدفگذاری ۱۰ هزار واحد برسیم. واحدهایی که خریداری میشوند با اجارهبهای کمتر، پول پیش پایینتر و امنیت سکونتی بیشتر به متقاضیان واگذار خواهند شد. وی همچنین بااشارهبه روند کاهشی رشد نقطهبهنقطه اجارهبها از فروردینماه امسال نسبت به تورم اظهار کرد: بسته استیجاری که قبل از عید وعده داده بودیم و پسازآن مصوبه شورایعالی مسکن را گرفت، شامل محورهای مختلفی بود. یکی از این محورها افزایش تسهیلات اجاره برای دهکهای پایین بود که بهصورت قرضالحسنه پرداخت میشود و عدد آن نیز نسبتبهگذشته بهبود یافته. اکنون تسهیلات بخش اجاره از عدد ۸۰ همتی به ۲۰۰ همت ارتقا یافته. بهگفته صادق؛ در کنار تسهیلات و ثبتنامهای انجامشده، حدود ۸۰ همت وام تاکنون پرداخت شده است. بخش دیگر بسته استیجاری، ورود وزارت راهوشهرسازی به حوزه واحدهای اجارهای بود؛ بهویژه در کلانشهرها و مراکز استانها برای خانوادهها و زوجهای جوان. دراینطرح واحدهایی خریداری میشود تا بهصورت اجارهای دراختیار مردم قرار گیرد. وی بااشارهبه منابع مالی اینطرح گفت: بخش اعظم منابع موردنیاز از آوردههای داخلی وزارت راهوشهرسازی تأمین میشود. برخی از واحدهای سازمانی وزارتخانه، بهویژه در مناطق شمالی کشور، فروخته شده و در ازای آن واحدهای کوچکتری برای استفاده زوجهای جوان خریداری میشود. در طرح مسکن استیجاری که دولت دنبال میکند از محل اراضی، املاکومستغلات و همچنین منابع وزارت راهوشهرسازی برای تأمین و عرضه مسکن استیجاری استفاده میشود و واحدهای مسکونی حاصلازآن بهصورت اجارهای به زوجهای جوان فاقد مسکن برای مدت مشخص و با اجارهبهای پایینتر از نرخ بازار واگذار میشود. سازندهها و مالکانی که در مناطق هدف وزارت راهوشهرسازی برای تأمین مسکن استیجاری واحد مسکونی تمامشده یا نیمهتمام با پیشرفت فیزیکی بالا دارند، نیز بهدلیل شرایط رکود حاکم بر بازار و افت تقاضا، از تهاتر یا فروش املاک خود به وزارت راهوشهرسازی استقبال میکنند. تمرکز وزارتخانه عرضه واحدهای استیجاری در استطاعت با مساحت کمتر از ۱۰۰ مترمربع است. همچنین قرار است بخشی از برنامه تأمین مسکن کارگران در قالب استیجاری عمومی انجام شود و بخش دیگری از طرح بهصورت عرضه مسکن ملکی به واجدان شرایط تحقق یابد. ندا خسروشاهی نیز در ایسنا نوشت: کارشناسان ساخت مسکن اجاره بهشرط تملیک برای کارگران را پیشنهاد کرده و معتقدند اگر مسکن در نزدیکی محل کار کارگران ساخته شود، در کاهش هزینههای رفتوآمد آنها از خانه تا محل کار مؤثر خواهد بود و دغدغه کارفرمایان نسبت به حضور بهموقع کارگران در محیط کار را برطرف خواهد کرد.