ضرورت اصلاح حکمرانیِ آب در جهان رو به تشنگی
مصطفی رفعت
براساس گزارشی که 3 می 2023 «یونسکو» بهنمایندگیاز UN-Water منتشر کرده است؛ در سطح جهان، دومیلیاردنفر (26درصد از جمعیت) آب آشامیدنی سالم و 3.6میلیاردنفر (46درصد) به سرویس بهداشتی مدیریتشده ایمن دسترسی ندارند. بین دو تا سهمیلیاردنفر حداقل برای یکماه در سال با کمبود آب مواجه میشوند که خطرات جدی برای معیشت؛ بهویژه ازطریق امنیت غذایی و دسترسی به برق پایدار ایجاد میکند. پیشبینی شده که جمعیت شهری جهان که با کمبود آب مواجه است، از 930میلیوننفر در سال 2016، به 1.7 تا 2.4میلیاردنفر در سال 2050 رسیده و بهعبارتی، دوبرابر شود. بروز فزاینده خشکسالیهای شدید و طولانیمدت نیز بر اکوسیستمها فشار وارد میکند و پیامدهای ناگواری برای گونههای گیاهی و جانوری خواهد داشت. تقریباً هر مداخله مرتبط با آب، مستلزم نوعی از همکاریست و رشد محصولات زراعی، نیازمند سیستمهای آبیاری مشترک بین کشاورزان است. تأمین آب سالم و مقرونبهصرفه برای شهرها و مناطق روستایی، تنها ازطریق «مدیریت اشتراکی سیستمهای آبرسانی و فاضلاب» امکانپذیر است؛ و همکاری بین جوامع شهری و روستایی برای حفظ امنیت غذایی و حفظ درآمد کشاورزان، ضروریست. مدیریت رودخانهها و سفرههای زیرزمینی که از مرزهای بینالمللی عبور میکنند، اوضاع را پیچیدهتر میکند. درحالیکه نشان داده شده است که همکاری درمورد حوضهها و سفرههای فرامرزی، مزایایی فراتر از امنیت آب دارد (نظیر بازکردن یک کانال دیپلماتیک)، تنها ششمورد از 468 سفره مشترک جهانی، مشمول توافقنامه همکاری رسمیاند. اینها باعث شده تا «سازمان ملل» خواستار تقویت همکاریهای بینالمللی درمورد نحوه استفاده و مدیریت آب شود. این، تنها راه جلوگیری از بحران جهانی آب در دهههای آینده، است.
مجمع عمومی سازمان ملل در 22 دسامبر 1992 قطعنامهای را تصویب و «22 مارس» را بهعنوان «روز جهانی آب» اعلام کرد. این مناسبت از سال 1993، بهعنوان یک رویداد سالانه توسط مجمع عمومی سازمان ملل برای افزایش آگاهی عمومی درمورد اهمیت آب و ضرورت حفاظت از آن، برقرار است.